Chwasty w kukurydzy

Chwasty w kukurydzy

Kukurydzę wysiewa się od początku kwietnia do połowy maja. Najwcześniejszy – kwietniowy siew jest możliwy, gdy są ku temu sprzyjające warunki. W tym czasie poważny problem stanowić mogą chwasty – zarówno te kiełkujące jeszcze przed wschodami kukurydzy, jak bezpośrednio po jej wschodach. Jak zatem skutecznie zwalczać chwasty w kukurydzy?

Zwalczanie chwastów w kukurydzy

wschody kukurydzy
Siew w szerokich rzędach sprzyja rozwojowi chwastów w kukurydzy.

Kukurydza charakteryzuje się wolnym tempem wzrostu. Wysiewa się ją najczęściej w szerokich rzędach, co w początkowych fazach wzrostu stwarza korzystne warunki do rozwoju wielu gatunków chwastów. Chwasty w kukurydzy rozwijają się o wiele szybciej w porównaniu do tempa wzrostu kukurydzy. Ich rozwojowi sprzyja charakterystyczny początkowy pokrój kukurydzy. Na początku międzyrzędzia są bowiem w niewielkim stopniu zakryte przez wschodzące rośliny przez okres nawet pierwszych 5 tygodni. Dlatego też w początkowym okresie wzrostu kukurydza jest szczególnie narażona na konkurencję ze strony niepożądanych roślin. Sprawia to, że zwalczanie chwastów w kukurydzy jest niezwykle ważne już przed pierwszymi wschodami roślin.

Oprysk na chwasty w kukurydzy stosuje się również po jej wschodach. Zachwaszczenie w uprawie kukurydzy może doprowadzić do znacznej obniżki plonów ziarna i kiszonki, a w skrajnych przypadkach także do całościowej straty plonów. Dlatego też zwalczanie chwastów jedno- i dwuliściennych jest niezbędne dla uzyskania wysokich plonów kukurydzy.

Chwastnica jednostronna
Chwastnica jednostronna

Jednoroczne chwasty w kukurydzy

Uprawy kukurydzy zachwaszczane są przez kilkadziesiąt gatunków chwastów. Do najbardziej pospolitych chwastów jednorocznych jednoliściennych, które można spotkać w jej uprawie zalicza się m.in.: chwastnicę jednostronną, włośnice, wyczyńca polnego oraz miotłę zbożową. Z kolei do chwastów jednorocznych dwuliściennych zaliczyć można przede wszystkim: rdesty, komosę białą, psiankę czarną, rumiany i szarłat szorstki. Progi szkodliwości dla poszczególnych gatunków chwastów znaleźć można w metodykach integrowanej ochrony roślin. Są one publikowane na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Ich znajomość pozwoli dobrać odpowiedni środek na chwasty w kukurydzy.

Wieloletnie chwasty w uprawie kukurydzy

Podanie zwierzętom nasion chwastów razem z paszą może być brzemienne w skutkach.

Oprócz chwastów jednorocznych na polach z kukurydzą spotkać można wiele gatunków chwastów wieloletnich. Do najczęściej spotykanych chwastów wieloletnich w uprawie kukurydzy zalicza się m.in.: perz właściwy, skrzyp polny, powój polny, bylicę pospolitą i ostrożeń polny. Oprysk na chwasty w kukurydzy należy wykonać jak najwcześniej. Są one bowiem nie tylko zagrożeniem dla plonu, ale i jakości paszy. Podanie zwierzętom kukurydzy, w której znajdują się m.in. nasiona gatunków chwastów trujących stanowi dla nich ogromne niebezpieczeństwo.

Chwasty jednoliścienne w kukurydzy

Chwasty jednoliścienne można poznać po tym, że w trakcie kiełkowania mają wyłącznie jeden liścień. Odpowiednia klasyfikacja chwastów jest istotna w kontekście doboru odpowiednich herbicydów. Niektóre preparaty są przeznaczone do zwalczania chwastów jednoliściennych, a inne do dwuliściennych. Dostępne są również środki, które zwalczają zarówno chwasty jedno- jak i dwu- liścienne. Takim rozwiązaniem będzie Click Premium.  Jest to idealna opcja dla upraw, w których występują różnorodne chwasty.

Chwasty dwuliścienne w kukurydzy

Bodziszek drobny w kukurydzy

Bodziszek drobny to roślina jednoroczna z rodziny bodziszkowatych. Bodziszek drobny w kukurydzy pojawia się głównie na glebach bogatych w azot i wapń, kwitnie od maja do października. Charakteryzuje się wzniesioną, owłosioną łodygą osiągającą wysokość od 15 do 35 cm. Dolne liście są naprzeciwległe, a górne skrętoległe, o blaszkach liściowych dłoniastodzielnych. Kwiaty pojedyncze, osiągające średnicę 2–4 mm, umieszczone są na długich szypułkach. Kielich złożony z 5 jajowatych, 3-nerwowych działek, a płatki korony mogą być różowe lub fioletowe. Owocem jest rozłupnia z 5 owłosionymi rozłupkami. 

Gwiazdnica pospolita w kukurydzy

Gwiazdnica pospolita, należąca do rodziny goździkowatych, jest dwuliściennym chwastem. Mimo iż jest rośliną jednoroczną, szybko się rozprzestrzenia, tworząc gęste skupiska. Preferuje gleby wilgotne i żyzne, bogate w azot. Gwiazdnica pospolita w kukurydzy kwitnie od maja do października, a w korzystnych warunkach może kwitnąć przez jej cały okres wegetacji. Łodyga gwiazdnicy pospolitej jest mocno rozgałęziona i osiąga długość od 3 do 40 cm. Liście mają jasnozielony kolor i są kształtu od jajowatego do lancetowatego, a kwiaty są białe i składają się z pięciu płatków. 

Jasnota purpurowa w kukurydzy

Jasnota purpurowa, należąca do rodziny jasnotowatych, może być jednoroczna lub dwuletnia. Osiąga wysokość od 10 do 30 cm. Wymaga gleb żyznych, gliniastych i bogatych w azot oraz wapń. Jest rośliną światłolubną i słabo rośnie w cieniu. Charakteryzuje się czterokanciastą łodygą, która może być naga lub owłosiona na krawędziach. Jej liście są karbowane, z krótkimi włoskami na wierzchniej stronie i mają łukowato pierzaste unerwienie, ledwo widoczne. Kwiaty, w kolorze różowopurpurowym, pojawiają się w kątach liści w górnej części łodygi.

Kurzyślad polny w kukurydzy

Kurzyślad polny jest jednoroczną rośliną jarą należącą do rodziny pierwiosnkowatych. Preferuje gleby żyzne, gliniaste, bogate w próchnicę i składniki pokarmowe, zwłaszcza azot. Kurzyślad polny w kukurydzy wschodzi wczesną wiosną i kwitnie od maja do października. Jego łodyga jest płożąca, rozgałęziona, czterokanciasta, osiągająca od 5 do 20 cm. Liście i liścienie są jajowate, skórzaste, ułożone naprzeciwlegle w parach, a spodnia część jest nakrapiana. Z kątów liści wyrastają ceglastoczerwone kwiaty z pięcioma płatkami korony na długich łodygach. Owocem jest kulista torebka zawierająca 100–300 chropowatych, trójgraniastych nasion.

Maruna bezwonna w kukurydzy

Maruna bezwonna jest owadopylną rośliną roczną lub byliną z rodziny astrowatych, kwitnącą od czerwca do października. Jej łodyga może być wzniesiona lub podnosząca się, o długości od 30 do 60 cm. Liście są ułożone skrętolegle, mają nitkowate, ostro zakończone odcinki. Kwiaty tworzą koszyczki o średnicy do 3,5 cm. Owocem jest pomarszczona niełupka, osiągająca długość do 2,5 cm. Jedna roślina maruny bezwonnej w kukurydzy może wytworzyć aż 300 tysięcy nasion, które mogą kiełkować w temperaturach od 5 do 35°C. 

Przytulia czepna w kukurydzy

Przytulia czepna, roślina z rodziny marzanowatych to roślina jednoroczna, która może osiągać nawet 1,5 m wysokości. Występuje głównie na stanowiskach bogatych w azot. Przytulia czepna w kukurydzy kwitnie od czerwca do października, tworząc leżącą lub wspinającą się łodygę. Ma charakterystyczne haczykowate włoski, które umożliwiają jej przyczepianie się do innych roślin. Liście przytulii czepnej są jednonerwowe, klinowatolancetowate, a kwiaty drobne, białe lub zielonkawe, wyrastające z kątów liści. Rozłupnia, czyli owoc rozpada się na dwa haczykowate rozłupki o długości do 7 mm. 

Psianka czarna w kukurydzy

Psianka czarna to jednoroczna roślina z rodziny psiankowatych, rosnąca na terenie całego kraju. Kwitnie od czerwca do października, przeważnie osiągając wysokość od 20 do 60 cm. Jej łodyga jest zwykle naga, czasem lekko owłosiona, wzniesiona i rozgałęziona. Liście mają kształt owalny lub jajowaty i są ząbkowane w zatokach. Kwiaty zebrane są w podbaldachy na łodydze liści, a korona składa się z pięciu białych płatków. Psianka czarna w kukurydzy wydaje owoce w postaci czarnych jagód wielkości grochu, które zawierają szkodliwe dla zdrowia glikoalkaloidy i saponiny.

Rdest plamisty w kukurydzy

Rdest plamisty to roślina miododajna, jednoroczna z rodziny rdestowatych. Preferuje żyzne, wilgotne gleby o odczynie kwaśnym. Rdest plamisty w kukurydzy kwitnie od lipca do października. Dorasta do wysokości od 10 do 60 cm, liście są lancetowate lub równowąskolancetowate, z krótkimi szczecinkami na brzegach. Kwiaty tworzą kłosy, a okwiat składa się z sześciu części. Owoce są soczewkowatymi, 3-kanciastymi orzeszkami.

Rdest ptasi w kukurydzy

Rdest ptasi to jednoroczny lub dwuletni chwast jary. Może rosnąć na różnych typach gleb, ale preferuje tereny wilgotne i dobrze nasłonecznione. Rdest ptasi w kukurydzy kwitnie od czerwca do października. Choć osiąga zwykle do 15 cm wysokości – jego płożące łodygi mogą sięgać nawet 70 cm. Charakterystyczne dla siewek rdestu ptasiego są czerwonawe łodyżki podliścieniowe i tępo zakończone równowąskie liścienie, zrośnięte u nasady w błoniastą pochewkę. Liście właściwe są podłużne lub owalne, z ostrym lub łopatkowatym zakończeniem. Kwiaty rdestu ptasiego są drobne, białozielone i wyrastają z kątów liści.

Rdest powojowaty w kukurydzy

Rdest powojowaty to roślina jednoroczna, jara, której pędy osiągają od 20 do 100 cm. Występuje na glebach lekkich, piaszczystych. Charakteryzuje się czerwonawą, owłosioną łodyżką podliścieniową. Liścienie są podłużne, z zaokrąglonymi końcami i krótkim ogonkiem, a ich środkowy nerw jest wyraźnie widoczny. Liście mają kształt jajowaty, z głębokimi wcięciami u nasady, zaokrąglonymi klapami i dobrze zaznaczonymi ogonkami.

Szarłat szorstki w kukurydzy

Szarłat szorstki to jednoroczna roślina należąca do rodziny szarłatowatych. Preferuje stanowiska żyzne, wilgotne, zasobne w azot i dobrze nasłonecznione. Szarłat szorstki w kukurydzy kwitnie od lipca do października. Dorasta do wysokości od 20 do 90 cm, jednakże w sprzyjających warunkach może osiągnąć nawet 1 metr. Charakteryzuje się pojedynczą i grubą łodygą o barwie zielonej lub czerwonawej. Jej liście są duże, jajowate, lekko ząbkowane, z wyraźnym unerwieniem. Kwiatostany składają się z drobnych, zielonkawobiałych kwiatów, które później przekształcają się w torebki nasienne. Cała roślina jest owłosiona.

Tasznik pospolity w kukurydzy

Tasznik pospolity to jednoroczna roślina należąca do rodziny kapustowatych. Osiąga od 20 do 60 cm wysokości. Charakteryzuje się cienką, ulistnioną łodygą w kolorze jasnozielonym do słomkowego. Na łodydze rozwijają się drobne liście o zróżnicowanych wymiarach i kształtach, oraz drobne kwiaty barwy białej, tworzące grono w nieulistnionej części łodygi. Korzeń tasznika pospolitego jest palowy i rozwidla się na głębokości około 10 cm. Owocem tej rośliny jest spłaszczona łuszczynka z sercowatym wycięciem na wierzchołku oraz krótką szyjką.

Tobołki polne w kukurydzy

Tobołki polne są chwastami jedno- lub dwuletnimi z rodziny kapustowatych. Są zaliczane do roślin wskaźnikowych gleb zasadowych. Po zgnieceniu wydzielają zapach czosnku. Tobołki polne w kukurydzy kwitną przez cały okres jej wegetacji, osiągając wysokość od 10 do 30 cm. Ich łodygi są wzniesione, bez włosków, kanciaste, a góra się rozgałęzia. Liście są skrętoległe, kwiaty tworzą grona na szczycie pędów kwiatowych, a korona składa się z 4 białych płatków, zaś słupek jest dwuczęściowy.

Ochrona kukurydzy przed siewem

Profilaktyka jest najważniejszą czynnością związaną z ochroną kukurydzy przed chwastami. Ważny jest odpowiedni płodozmian i zmianowanie. W przypadku uprawy kukurydzy po roślinach zbożowych warto wykonać podorywkę i zabieg bronowania. Jeszcze w okresie jesiennym przeprowadza się orkę przedzimową na głębokości ok. 30 cm. Po roślinach okopowych wykonuje się orkę głęboką. W przypadku traw i roślin motylkowych stosuje się zabieg talerzowania, a następnie orkę przedzimową. Wszelkie zabiegi agrotechniczne najlepiej przeprowadzać w okresie jesiennym. Pozwolą one ograniczyć ryzyko pojawienia się chwastów w kukurydzy w nadchodzącym sezonie wegetacyjnym. Czynności te w pewnym stopniu mogą ograniczyć ilość stosowanych oprysków na chwasty w kukurydzy.

Ochrona kukurydzy przed wschodami

Chwasty mogą kiełkować już w temperaturze gleby na poziomie 7°C, czyli jeszcze przed wschodami kukurydzy. Zwalczanie ich należy rozpocząć przed pierwszymi wschodami. Na polu z kukurydzą najczęściej dominują chwasty dwuliścienne o szybkim tempie wzrostu. Warto przeciw nim zastosować preparaty o działaniu doglebowym. Przy stosowaniu tego rodzaju środków na chwasty w kukurydzy podłoże powinno być odpowiednio wilgotne, gdyż wiele preparatów wymaga tego do aktywacji. Bardzo często jednak po siewie ziarna kukurydzy wierzchnia warstwa podłoża może być przesuszona.

Zwalczanie chwastów w kukurydzy bezpośrednio po wschodach

Kukurydza wschodzi powoli. Związane jest to z jej wysokimi potrzebami termicznymi. Ziarno kukurydzy kiełkuje przy temperaturze minimalnej gleby ok. 10°C. W momencie, gdy z różnych przyczyn nie został zastosowany oprysk na chwasty w kukurydzy jeszcze przed wschodami, walkę z chwastami należy rozpocząć zaraz po wschodach. Rozprzestrzeniające się w tym okresie chwasty mają negatywny wpływ na wielkość i jakość osiąganych plonów, gdyż stanowią ogromną konkurencję dla rozwijającej się kukurydzy. Dotyczy ona przede wszystkim składników pokarmowych i wody. Oprysków herbicydowych nie stosuje się w zbyt niskich temperaturach. Stosując środek na chwasty w kukurydzy należy uwzględnić zawartość substancji czynnych oraz zakres i gatunki chwastów, na jakie można go przeznaczyć.

Powschodowe zwalczanie chwastów w uprawie kukurydzy

W kolejnych fazach rozwojowych kukurydzy należy kontrolować stan zachwaszczenia uprawy. Pojawiające się wówczas wysokie temperatury sprzyjają rozwojowi nie tylko kukurydzy, ale również niechcianych gatunków chwastów. Jeśli do tego momentu nie został wykonany zabieg herbicydowy lub dotychczasowe opryski nie przyniosły rezultatów, wówczas zwalczanie chwastów w tych fazach (m.in. w fazie rozwoju kolejnych liści, wzrostu rozety, rozwoju wiechy i kłoszenia) jest już konieczne. W tym terminie nie zaleca się stosowania środków o działaniu doglebowym. Stosuje się przede wszystkim herbicydy działające nalistnie. Zabieg zwalczający chwasty w kukurydzy należy wykonać na suche rośliny kukurydzy.

Jak stosować herbicydy w uprawie kukurydzy?

Podczas stosowania środków chwastobójczych ważna jest ich rotacja. Brak rotacji może spowodować uodpornienie się niektórych gatunków chwastów na dany środek. Dawki herbicydów powinny być stosowane zgodnie z zaleceniami, które znaleźć można na etykiecie. Niższe dawki stosuje się na gleby lżejsze, natomiast dawki wyższe znajdują zastosowanie w przypadku gleb cięższych. Można je również zastosować w momencie, kiedy chwasty znajdują się w zaawansowanym stadium rozwojowym.

Zasady przy stosowaniu herbicydów w kukurydzy

Podczas aplikacji herbicydów w kukurydzy należy przestrzegać zaleceń producenta, a także stosować środki ochrony osobistej. Ważne jest również, by zminimalizować wpływ środka na chwasty na środowisko.

zbiory-kukurydzy
Odpowiednie wcześnie podjęta walka z chwastami pozwoli osiągnąć wysokiej jakości plony.

Środki na chwasty w kukurydzy

Herbicydy doglebowe są skuteczne w walce z gatunkami chwastów, które kiełkują w glebie. Działają również na te, które już wykiełkowały. Gdy gleba jest przesuszona, ich skuteczność jest ograniczona. W przypadku ochrony przedwschodowej herbicydy należy stosować zaraz po wykonanym siewie, jeszcze przed wschodem roślin. Dzięki temu chwasty w kukurydzy zostają wyeliminowane jeszcze przed pojawianiem się kukurydzy, co zapewnia jej lepszy dostęp do składników odżywczych, słońca oraz wody. W przypadku, gdy gleba jest sucha, niektóre środki chwastobójcze można wymieszać z glebą przy użyciu np. lekkiej brony.

Środki chwastobójcze przeznaczone do powschodowej walki z chwastami najczęściej zawierają substancje czynne z grupy pochodnych sulfonylomocznika. Stosuje się też herbicydy, zawierające substancje czynne pochodzące z grupy regulatorów wzrostu.

Szanujemy Państwa prywatność

Sumi Agro Poland sp. z o.o. przetwarza dane osobowe gromadzone w Internecie, w tym zbierane dzięki plikom cookie i podobnym technologiom. Dane te gromadzimy aby ulepszać nasz serwis (na podstawie analiz i statystyk dotyczących korzystania przez Państwa z serwisu) oraz dostarczać Państwu nasze reklamy dopasowane do Państwa zainteresowań (m.in. na podstawie tego, co przeglądają Państwo w naszym serwisie) i mierzyć skuteczność reklam.

Informacje zebrane przez niektóre cookies, m.in. o korzystaniu przez Państwa z naszego serwisu i o tym, co Państwa w nim zainteresowało, trafiają do naszych partnerów, którzy dostarczają usługi reklamowe, analizy i statystyki.

Klikając „Akceptuję i przechodzę do serwisu” wyrażają Państwo zgodę na korzystanie z technologii takich jak cookies i na przetwarzanie przez Sumi Agro Poland sp. z o.o. danych osobowych zbieranych w Internecie, takich jak adresy IP i identyfikatory plików cookie, w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, szczegółowo opisanych Ustawieniach zaawansowanych oraz w Polityce prywatności.

Zgoda jest dobrowolna i w każdej chwili mogą ją Państwo wycofać ze skutkiem na przyszłość, zmieniając ustawienia zgód.

Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Państwa danych oraz przysługujących w związku z tym uprawnień znajdują się w Polityce prywatności.

Ustawienia zaawansowane
Akceptuję i przechodzę do serwisu

Czym są cookies

Cookies to pliki tekstowe zapisywane w pamięci przeglądarki przez serwisy internetowe. Są one powszechnie używane do obsługi różnych funkcji w serwisach internetowych. Pozwalają np. zapamiętać ustawienia i pozyskiwać różne informacje na temat przeglądarki, urządzenia (np. komputera) i użytkownika (np. śledzenie interakcji z serwisem). Cookies zwykle zawierają unikatowy numer (identyfikator), który pozwala je odróżnić.

Cookies nie służą nam do zbierania informacji, które bezpośrednio identyfikują konkretną osobę (takich jak imię i nazwisko).

Niektóre cookies są konieczne do funkcjonowania naszego serwisu. Inne (np. cookies reklamowe) są opcjonalne, a ich użycie wymaga Państwa zgody.

Jak długo działają cookies

Każdy plik cookies ma swój okres aktywności, po upływie którego wygasa, chyba że wcześniej go Państwo usuną. Okres aktywności zależy od funkcji danego pliku cookie. Niektóre cookies są aktywne tylko przez czas Państwa wizyty w serwisie, a inne dłużej (np. kilka godzin, dni, miesięcy). Informacje z plików cookie przechowujemy przez 24 miesiące.

Wstecz

Ustawienia zaawansowane

Poniżej znajdą Państwo informację o różnych celach, dla których używamy cookies, a także mogą Państwo udzielić i cofnąć zgody. W każdym czasie można zmienić te ustawienia, w tym wycofać zgodę (nie będzie to jednak mieć wpływu na legalność działań podjętych w czasie, gdy zgoda obowiązywała). Mogą też Państwo skorzystać z ustawień przeglądarki (np. blokować lub usuwać cookies) zgodnie z opcjami udostępnionymi przez producenta przeglądarki.

Cookies niezbędne

Te cookies są konieczne do prawidłowego działania naszego serwisu. Obsługują one podstawowe funkcje i służą do zapewnienia bezpieczeństwa. Użycie tych cookies nie wymaga Państwa zgody i są one domyślnie zapisywane na Państwa urządzeniu. Są one aktywne przez czas wizyty w serwisie lub nieco dłużej. Te pliki można zablokować za pomocą ustawień przeglądarki, ale w takim przypadku serwis może nie działać prawidłowo.

Cookies analityczne

Chcemy analizować, w jaki sposób korzystają Państwo z naszego serwisu. Dzięki temu możemy tworzyć raporty i statystyki, które pomagają nam ulepszać nasz serwis. W tym celu korzystamy z narzędzia Google Analytics, a niektóre informacje zebrane przez cookies trafiają do firmy Google. Pliki cookie zbierają informacje w sposób, który nie pozwala na bezpośrednią identyfikację osób. Okres aktywności tych cookies wynosi do 2 lat. Google Analytics to narzędzie dostarczane przez firmę Google LLC z USA. Google przetwarza informacje dla nas na podstawie Państwa zgody. W celach analitycznych możemy stosować także narzędzie HotJar, dostarczane przez Hotjar Limited, Dragonara Business Centre, 5th Floor, Dragonara Road, Paceville St Julian's STJ 3141, Malta. Również Hotjar przetwarza informacje dla nas na podstawie Państwa zgody.

Cookies analityczne nie zbierają informacji, które pozwalają na bezpośrednią identyfikację użytkownika. Zbierane informacje dotyczą m in. urządzenia użytkownika, przeglądarki i tego, w jaki sposób użytkownik korzysta z naszego serwisu (np. z jakiej strony odwiedza serwis, które strony przegląda i jak długo, czy już wcześniej był w naszym serwisie).

Cookies reklamowe

Chcemy dostarczać Państwu nasze reklamy dopasowane do Państwa zainteresowań oraz mierzyć skuteczność naszych reklam. W tym celu używamy różnych cookies. Niektóre z nich śledzą Państwa aktywność w naszym serwisie (np. artykuły, które Państwo przeglądają), gromadzą różne informacje i przekazują je do naszych partnerów reklamowych. Dzięki temu na innych stronach internetowych mogą Państwo zobaczyć nasze reklamy dopasowane do Państwa zainteresowań. Nasi partnerzy reklamowi stosują swoje cookies i wykorzystują je zgodnie z własnymi politykami prywatności (np. żeby dopasować reklamę i wyświetlić ją na obsługiwanych przez tych partnerów stronach). Okres aktywności tych cookies wynosi do 2 lat. Cookies reklamowe nie zbierają informacji, które służą do bezpośredniej identyfikacji użytkownika.

Wstecz
Zapisz
Włącz wszystko i przejdź do serwisu