Omacnica prosowianka

Typ agrofaga: Szkodnik

Ostrinia nubilalis

Opis szkodnika – charakterystyka omacnicy prosowianki

Motyle omacnicy prosowianki mają długość do 15 mm, a rozpiętość ich skrzydeł wynosi ok. 30 mm. Dorosły osobnik ma zabarwienie brązowo-beżowe z charakterystycznymi falistymi, poprzecznymi liniami na skrzydłach. Są aktywne w nocy, nie stanowią zagrożenia dla upraw.

Jaja omacnicy są białe lub żółtawe, płaskie, o średnicy ok. 1 mm. Składane są w skupiskach po ok. 30 jaj, które są ułożone niczym dachówki.
Larwy omacnicy prosowianki są zazwyczaj jasnobrązowe w ciemniejsze plamki, a głowa ma kolor brunatny lub czarny. W zależności od stadium, ich długość może wynosić 1–25 mm. To one wyrządzają szkody.

Okres i miejsce występowania omacnicy prosowianki

Ciepłe i suche lata sprzyjają rozwojowi szkodnika i migracji na nowe tereny. Nalot motyli omacnicy prosowianki rozpoczyna się już w połowie czerwca i trwa do 8 tygodni. W tym czasie samice składają jaja od spodu liści. Gąsienice omacnicy wykluwają się po 5–10 dniach. Początkowo larwy żerują w górnych częściach roślin, a gdy rośliny są już osłabione, szkodnik zaczyna drążyć tunele wzdłuż łodyg.

Objawy występowania i szkodliwość omacnicy prosowianki

Larwy omacnicy prosowianki w kukurydzy rozpoczynają żerowanie na liściach, tworząc niewielkie otwory. Wgryzają się w nerw główny liści, co może prowadzić do ich zasychania. Początkowo żywią się pyłkiem, a następnie wyjadają z kolb formujące się ziarniaki. Larwy z drugiego pokolenia żerują w łodygach, tworząc w nich rozległe korytarze.

Obecność szkodnika szybko można wykryć po rzędach dziur w młodych liściach. W późniejszym okresie pojawiają się również dziury na łodygach, które prowadzą do ich osłabienia, a z czasem łamania. Z miejsc żerowania szkodnika wysypują się białe trociny.

Gąsienice omacnicy prosowianki żerujące w kolbach kukurydzy powodują pogorszenie zaziarnienia, a ich obecność w łodygach prowadzi do obumierania górnych części roślin. Liczne uszkodzenia powodują także zmniejszenie powierzchni asymilacyjnej oraz zwiększają ryzyko chorób grzybowych, powodowanych głównie przez grzyby z rodzaju Fusarium, które wytwarzają szkodliwe mikotoksyny.

Jakie uprawy atakuje omacnica prosowianka?

Omacnica prosowianka może żerować na różnych roślinach, jednak najczęściej i najchętniej pojawia się na uprawach kukurydzy.

Omacnica prosowianka – próg szkodliwości

15% roślin uszkodzonych w uprawie na ziarno lub 30–40% w uprawie na kiszonkę w okresie woskowej dojrzałości ziarniaków (BBCH 83–85) to przesłanka do stosowania środków ochrony roślin w kolejnym roku.

Zwalczanie interwencyjne należy wykonać kiedy lustracja wykonana w czerwcu/lipcu wykaże obecność 6–8 złóż jaj na 100 roślin.

Omacnica prosowianka – zwalczanie

Ochrona upraw przed omacnicą prosowianką obejmuje przede wszystkim działania zapobiegawcze tj. odpowiednie zmianowanie, rozdrobnienie i przyoranie resztek pożniwnych, a także regularne zwalczanie chwastów w sąsiedztwie plantacji, które są dobrym miejscem do zimowania szkodnika. Pomocny jest także dobór odmian bardziej odpornych na atak omacnicy.

Profilaktyka jednak nie zawsze jest wystarczająca. Kiedy lustracja w okresie czerwiec–lipiec wykaże obecność szkodnika, należy zastosować insektycydy.

Skuteczne środki na zwalczanie omacnicy prosowianki

W przypadku tego szkodnika sprawdzą się insektycydy zawierające lambda-cyhalotrynę czy chlorantraniliprol. W zwalczaniu omacnicy prosowianki skuteczny jest także tebufenozyd – jedyna na rynku substancja czynna z grupy pochodnych diacylohydrazyn. Termin stosowania różni się w zależności od zawartej substancji czynnej, dlatego ważne, by przestrzegać zaleceń zawartych w etykiecie.

W ofercie Sumi Agro dostępne są dwa insektycydy na omacnicę prosowiankę w uprawie kukurydzy:
- Inazuma 30 WG – przeznaczona do stosowania po zauważeniu pierwszych szkodników lub objawów ich żerowania – od fazy, gdy wiecha jest wysunięta do połowy do fazy, gdy wiecha jest całkowicie widoczna i w pełni ukształtowana,
- Mimic do stosowania w okresie masowego wylęgania się gąsienic – od fazy początku wzrostu źdźbła do fazy, gdy ziarniaki osiągają typową wielkość.